Lập trình đa mô hình Phần 1: Mẫu Iterator & LISP (với TypeScript, Clojure, Kotlin)

Đây không chỉ là một bài giảng đơn thuần về lý thuyết và ví dụ của từng khái niệm như hướng đối tượng, mệnh lệnh, iterator, hàm, mà là một bài giảng đặt nền móng để người xem có thể dễ dàng tiếp cận và hiểu từng mô hình, sau đó dần dần kết hợp chúng lại và cuối cùng chỉ ra "cách sử dụng như thế này". Cảm giác như xem một bộ phim truyền hình có mở đầu, diễn biến, cao trào và kết thúc hoàn hảo. Tôi nghĩ rằng sẽ có sự phân biệt giữa người đã xem và người chưa xem bài giảng này. Nếu bạn là một nhà phát triển hoặc muốn trở thành một nhà phát triển, tôi chắc chắn bạn sẽ thích thú khi xem nó :)

Thật lâu lắm rồi tôi mới có được trải nghiệm trưởng thành không phải nhờ việc học hỏi các kỹ thuật đơn thuần, mà là sự trưởng thành của chính bản thân người làm phần mềm thông qua việc lập trình. Trong quá trình học, tôi không ngừng thán phục những kiến thức sâu sắc của anh Intong, và nhận ra rằng ngoài những quyết định liên quan đến lập trình mà tôi đã tự đưa ra từ trước đến nay, còn có rất nhiều lựa chọn khác. Tôi có thể nắm bắt được ý định thiết kế cơ bản của những kỹ thuật mà mình đã sử dụng một cách đương nhiên, và để có nhiều lựa chọn hơn, tôi cần phải trau dồi khả năng kết hợp tốt các mô hình khác nhau và sử dụng chúng đúng lúc đúng chỗ. Tôi nghĩ rằng sự trưởng thành đó chỉ mới bắt đầu. Và đây có vẻ là một khóa học tốt để bắt đầu. Tôi hy vọng rằng các đồng nghiệp lập trình viên khác cũng có thể đồng cảm và tận hưởng trọn vẹn việc lập trình đa mô hình thông qua khóa học này.

Một bài giảng giúp bạn học hỏi các 'đa' mô hình. Tôi đã làm việc với nhiều ngôn ngữ và framework trong nhiều năm, nhưng đây là lần đầu tiên sau một thời gian dài tôi được trải nghiệm một buổi học tập trung vào bản thân mô hình và cách lập trình như buổi giảng này. Nó làm tôi nhớ đến thời gian tôi học lập trình hàm cách đây vài năm. Cách giải thích qua lại giữa hướng đối tượng/hàm/mệnh lệnh rất ấn tượng. Tôi có thể suy luận có cấu trúc về mẫu iterator và học các ứng dụng thực tế cùng một lúc, đó là một thời gian hữu ích. Không phải là học ngôn ngữ, mà là trải nghiệm cách ngôn ngữ lập trình mở rộng tư duy. Tôi thực sự khuyên bạn nên dùng thử nếu bạn muốn có một bước ngoặt mới trong phương pháp viết code hiện tại của mình.

Là một nhà phát triển với 9 năm kinh nghiệm, tôi đã sử dụng nhiều mô hình lập trình khác nhau như hướng đối tượng, hàm, thủ tục, nhưng tôi cảm thấy mình chưa tận dụng hết sự khác biệt và cách sử dụng của từng mô hình. Lần đầu tiên tôi xem bài thuyết trình của anh Indong tại một hội nghị nhà phát triển và rất ấn tượng. Sau đó, tôi tìm hiểu thêm qua khóa học lập trình hàm trên Inflearn và YouTube. Khóa học đa mô hình mới ra mắt lần này không chỉ đơn thuần là nói về một kiểu hoặc phương pháp phát triển cụ thể. Nó đã thay đổi góc nhìn của tôi về các mô hình lập trình. Đặc biệt, tôi đã hiểu sâu sắc hơn về các khái niệm như đánh giá trễ (lazy evaluation), iterable, iterator, generator không chỉ về mặt lý thuyết mà còn cả về mặt ứng dụng thực tế. Đây là cơ hội để tôi suy nghĩ cụ thể về cách áp dụng những khái niệm này vào công việc thực tế. Hàng ngày, tôi phát triển theo những khuôn mẫu quen thuộc và tư duy bị bó hẹp. Khóa học này đã khiến tôi nghĩ rằng mình nên nhìn nhận code từ một góc độ mới. Giờ đây, tôi muốn chia sẻ về lập trình đa mô hình với các thành viên trong nhóm và thảo luận về cách áp dụng và cải thiện nó trong code công việc thực tế của chúng tôi. 🔥 Khi nghe nói rằng khóa học sẽ kéo dài từ part-1 đến part-7, tôi thực sự mong chờ những nội dung nâng cao và các ví dụ ứng dụng sẽ được giới thiệu trong tương lai. 👍

Bài giảng này tập trung vào Giao thức lặp (Iteration Protocol). Chúng ta sẽ khám phá nguyên tắc hoạt động bằng cách triển khai giao thức theo nhiều cách khác nhau, vượt qua các mô hình mệnh lệnh, hướng đối tượng và hàm, đồng thời cung cấp nhiều quan điểm và hiểu biết sâu sắc thông qua cách các ngôn ngữ khác nhau định nghĩa và sử dụng lặp theo cách riêng của chúng. Thông qua việc học tập, bạn sẽ nhận ra rằng giao thức lặp là một quy ước chung không bị ràng buộc bởi một ngôn ngữ hoặc mô hình cụ thể. Nhờ đặc điểm này, lập trình đa mô hình (multi-paradigm programming), tận dụng nhiều mô hình khác nhau mà vẫn hòa hợp với nhau, trở nên khả thi. Ngoài đặc điểm đa mô hình, giao thức lặp còn có những ưu điểm về mặt chức năng như giúp cải thiện hiệu quả tính toán và bộ nhớ, đồng thời cho phép suy luận kiểu thuận tiện thông qua biểu thức lambda, khiến nó trở thành một khái niệm hấp dẫn. Nếu ngôn ngữ bạn sử dụng hỗ trợ generic, bạn có thể áp dụng nó ở bất cứ đâu, vì vậy tôi nghĩ rằng nó rất đáng để học. Tôi tin rằng ngay cả những người quen thuộc với OOP hoặc những người đã làm việc với FP, khi khám phá các đặc điểm của lặp mà bài giảng giải thích, chắc chắn sẽ có được một góc nhìn mới.

Trong 3 năm kinh nghiệm phát triển, tôi thường sử dụng các phương thức tích hợp sẵn như map(), filter() thay vì trực tiếp xử lý giao thức iterator, và tôi nghĩ mình đã đảm bảo đủ tính dễ đọc. Tuy nhiên, lần này, khi trực tiếp tạo thư viện fx, tôi đã có kinh nghiệm trực tiếp xử lý giao thức iterator và có thể hiểu sâu hơn thông qua đánh giá trì hoãn. Thông qua quá trình này, tôi đã học được về các phương pháp xử lý dữ liệu phức tạp hơn và tối ưu hóa hiệu suất tương ứng, và tôi rất mong đợi sẽ học và áp dụng được nhiều điều hơn nữa trong các bài giảng sắp tới.

Tôi không ngờ khái niệm đa mô hình lại thú vị đến vậy. Đây là một bài giảng vượt ra ngoài những giải thích ngữ pháp đơn thuần, giúp tôi hiểu được tư duy về lập trình. Tôi cảm thấy kỹ năng của mình bị trì trệ khi kinh nghiệm tăng lên, nhưng tôi rất vui vì có thể cảm nhận được sự trưởng thành của bản thân thông qua bài giảng này.

Việc tự viết code trong quá trình học về các nội dung như giao thức lặp, trình tạo (generator) giúp tôi dễ hiểu hơn rất nhiều. Ngoài ra, khi xem cách giảng viên đề cập đến các ngôn ngữ mà tôi chưa quen thuộc như TypeScript, Kotlin, Clojure, tôi nghĩ rằng nếu mình nắm vững nội dung bài giảng thì có thể tự tin tiếp cận các ngôn ngữ khác hơn. Những ví dụ cho thấy các khái niệm lập trình hàm như đánh giá trễ (lazy evaluation), phương pháp xử lý danh sách được áp dụng như thế nào vào dịch vụ hoặc công việc thực tế cũng rất ấn tượng. Code rất dễ hiểu và dễ nhìn. Tôi thực sự mong chờ những bài giảng tiếp theo. Tôi tin rằng thông qua nhiều chủ đề đa dạng và giải thích chuyên sâu hơn, sự hiểu biết của tôi về lập trình đa mô hình sẽ sâu sắc hơn một bậc. Mục tiêu của tôi trong năm nay là hiểu trọn vẹn nội dung bài giảng của anh 인동. Tôi đã rất mong chờ hình ảnh của bản thân sau đó. Cảm ơn anh đã cung cấp một bài giảng hay!